Xoài Việt Nam chính thức được xuất khẩu sang Mỹ

Kết quả sau 10 năm đàm phán

Tại buổi lễ công bố, ông Hoàng Trung, Cục trưởng Cục BVTV cho biết: Việt Nam chính thức gửi hồ sơ đăng ký XK quả xoài tươi sang thị trường Hoa Kỳ từ năm 2009. Theo đó, cơ quan Kiểm dịch thực vật (KDTV) giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đã trải qua nhiều cuộc họp và phiên làm việc nhằm thống nhất các điều kiện kỹ thuật về KDTV đối với quả xoài tươi của Việt Nam XK sang thị trường Hoa Kỳ. Đến nay, sau gần 10 năm, xoài của Việt Nam đã hoàn thành tất cả các thủ tục để được phép XK sang Mỹ thông qua Kế hoạch về xử lí bằng chiếu xạ được ký kết. Như vậy, đây là loại trái cây thứ 6 của Việt Nam (sau thanh long, chôm chôm, nhãn, vải thiều và vú sữa) được phép XK sang thị trường Hoa Kỳ.

Để xoài của Việt Nam được XK sang Hoa Kỳ, cần có các điều kiện sau: Đối với phần lớn đối tượng kiểm dịch, phải được xử lý bằng phương pháp chiếu xạ, với liều lượng tối thiểu 400 Gy dưới sự giám sát của APHIS và Cục BVTV. Đối với các đối tượng KDTV khác, phải áp dụng một trong các biện pháp sau: Biện pháp 1: quả phải được xử lý sau thu hoạch bằng cách nhúng vào thuốc trừ nấm phổ rộng. Biện pháp 2: vườn trồng được kiểm tra trước khi thu hoạch và kết quả kiểm tra cho thấy vườn trồng không nhiễm các đối tượng KDTV. Biện pháp 3: vườn trồng được xử lý bằng thuốc trừ bệnh phổ rộng, được kiểm tra trước khi thu hoạch và kết quả kiểm tra cho thấy vườn trồng không nhiễm các đối tượng KDTV.

Các điều kiện khác để được phép XK bao gồm: Phải được KDTV và cấp Giấy chứng nhận KDTV do cơ quan BVTV của Việt Nam cấp. Giấy chứng nhận KDTV phải ghi trong phần khai báo bổ sung như sau: "Trái cây trong lô hàng này đã được kiểm dịch thực vật và không nhiễm Macrophoma mangiferae và Xanthomonus campestris pv. mangiferaeindicae”. Tại cảng đến, APHIS sẽ kiểm tra hồ sơ từng lô hàng.

Dư địa XK xoài rất lớn

Theo Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT), đến năm 2018, tổng diện tích xoài cả nước ước đạt trên 87.000 ha. Xoài hiện được trồng phổ biến ở 59/63 tỉnh, thành của nước ta. Các vùng trồng xoài chính ở Việt Nam bao gồm vùng Tây Bắc như Sơn La; vùng ĐBSH; vùng Đông Bắc (Lạng Sơn); vùng Nam Trung Bộ (Bình Thuận, Ninh Thuận, Khánh Hòa, Bình Định); vùng Tây Nguyên (Kon Tum, Gia Lai, Đăk Lăk, Lâm Đồng); vùng Đông Nam Bộ (Đồng Nai, Bà Rịa­ Vũng Tàu). Trong đó, ĐBSCL là vùng trồng xoài lớn nhất gồm 13 tỉnh, thành, khu vực trồng xoài, chiếm 48% tổng diện tích trồng xoài cả nước, tiếp theo là vùng Đông Nam Bộ với khoảng trên 17.000 ha (chiếm gần 20%) và vùng Trung du MNPB (trọng điểm là Sơn La) với diện tích trên 12.000 ha (chiếm 13%).

Bộ giống xoài của nước ta hiện cũng rất đa dạng, với tổng cộng 46 giống xoài. Trong đó, giống trồng thương mại phổ biến gồm xoài cát Hòa Lộc, xoài Cát Chu, xoài Keo, xoài Hòn, xoài Xiêm núm, xoài Bưởi, xoài Cát bồ, xoài Thanh Ca, xoài Canh Nông, xoài Yên Châu. Xoài cát Hòa Lộc tại ĐBSCL cho trái to (600­-700 g/trái), cơm dày, thịt dẻ, không có xơ, hột nhỏ, hương vị ngọt và rất thơm, năng suất trung bình 100kg/cây/năm. Xoài Cát Chu phổ biến ở Đồng Tháp, Tiền Giang, Vĩnh Long, Cần Thơ và các tỉnh miền Đông Nam Bộ, năng suất trên 400kg/cây/năm và khá ổn định, trọng lượng khoảng 350g/trái, cơm dày, hột nhỏ, không xơ và hương vị rất thơm ngon... Xoài Việt Nam thu hoạch quanh năm, trong đó vụ chính từ tháng 3 đến tháng 7 hàng năm và thu rải trái vụ từ tháng 8 năm trước đến tháng 2 năm sau.

Đến nay, quả xoài Việt Nam đã được XK sang 40 nước trên thế giới. Trong đó thị trường XK chính là Trung Quốc và­ thị trường các nước phát triển như Châu Âu, Hàn Quốc, Nhật Bản, Úc, New Zealand... ­Giống xoài được XK nhiều nhất là xoài cát Hòa Lộc, xoài Cát Chu, xoài Tượng da xanh, xoài Keo... Mặc dù vậy, sản lượng xoài XK vẫn còn chiếm tỉ trọng nhỏ trong tổng sản lượng xoài cả nước (chỉ chiếm khoảng 5%, còn lại trên 95% là tiêu thụ trong nước).

Đến nay, Cục BVTV đã triển khai cấp 99 mã số vùng trồng phía Nam và 6 mã số vùng trồng phía Bắc để XK xoài đi Hàn Quốc, Úc, New Zealand; 120 mã vùng trồng phục vụ XK sang thị trường Trung Quốc. Đây là các diện tích được quản lý ruồi đục quả và côn trùng gây hại khác bằng kỹ thuật bao trái, được kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng thuốc BVTV và dư lượng trên sản phẩm XK. 

Theo Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Quốc Doanh, những năm qua, XK rau quả của Việt Nam đã có bước tăng trưởng nhảy vọt. Đến năm 2018, XK rau quả đã đạt trên 3,8 tỉ USD, lọt nhóm 5 mặt hàng nông sản của Việt Nam đạt kim ngạch XK trên 3 tỉ USD. Với trái cây, hiện đã được XK tại hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ. Riêng quả xoài, đây là cây ăn quả được trồng trải dài từ Bắc và Nam với mùa vụ thu hoạch và bộ giống rất đa dạng. Vì vậy, trái cây nói chung, nhất là xoài sẽ có rất nhiều lợi thế và nhiều dư địa XK trong những năm tới. “Tôi mong muốn nông dân, ngành nông nghiệp các địa phương cũng như các DN tham gia XK quả xoài, tiếp tục nâng cao hơn nữa không chỉ về số lượng mà còn ngày càng cải thiện về mẫu mã và chất lượng, nhất là các yêu cầu về an toàn thực phẩm cũng như các tiêu chuẩn kỹ thuật, quy định về KDTV nhằm SX và XK quả xoài theo hướng bền vững” – Thứ trưởng Lê Quốc Doanh đề nghị.