Kỹ thuật rấm chín quả sầu riêng bằng khí ethylen ngoại sinh
Trái sầu riêng có giá trị dinh dưỡng cao, góp phần đáng kể trong việc cải thiện và nâng cao thu nhập nên được trồng nhiều ở các tỉnh phía Nam. Quả sầu riêng chín tiếp sau thu hoạch nên trong canh tác sầu riêng người trồng gặp khó khăn khi quả chín sẽ rụng rải rác, không đồng loạt, … số lượng cung ứng không đủ tiêu thụ. Việc sử dụng khí ethylene để rấm chín quả (chuối, xoài, sapo, …) là một phương pháp được sử dụng phổ biến có từ xưa như xử lý đất đèn CaC2. Gần đây, quả sầu riêng được nhúng trong dung dịch ethephone với liều lượng rất cao, không rõ nguồn gốc, không tinh khiết, có lẫn hàm lượng chì hay kim loại nặng.
Để đáp ứng nhu cầu sản xuất trái cây hàng hóa và an toàn thực phẩm, Viện Cây ăn quả miền Nam (Bộ môn Công nghệ sau thu hoạch) đã triển khai nghiên cứu từ năm 2016 và đã thành công trong việc sử dụng khí ethylen ngoại sinh để rấm chín quả sầu riêng theo hướng an toàn và có thể thay thế phương pháp rấm chín truyền thống. Sử dụng khí ethylen ngoại sinh để dẫn vào buồng hay phòng kín có chứa quả sầu riêng để rấm chín với nồng độ khí ethylene là 200 ppm, thời gian xông là 24 giờ. Quả sẽ chín đồng đều sau 2 ngày với giá trị cảm quan cao, tỷ lệ ăn được 31-35%, hàm lượng tổng chất rắn hòa tan 31-32 °Brix và các thành phần sinh hóa khác đạt giá trị tối ưu. Với phương pháp này quả sẽ không tiếp xúc trực tiếp với ethephon.
Về nguồn ethylen ngoại sinh thì có thể sử dụng khí ethylene thương mại được chứa trong bình trụ để rấm chín quả với lượng lớn. Khí ethylene được tiêm vào phòng làm chín có thiết bị kết nối với phòng làm chín kiểm soát thời gian và nồng độ cẩn thận thông qua màn hình hạn chế thất thoát khí đến mức thấp nhất. Ngoài ra, còn có 02 phương pháp tạo khí ethylen: tạo ra từ quá trình kiềm hoá ethephon và tạo ra từ máy phát.
1. Quá trình kiềm hoá ethephon: dùng dung dịch NaOH cho phản ứng với ethephon 48% để phóng thích ethylene và dẫn vào buồng kín chứa quả. Với phương pháp đơn giản này có thể thực hiện với quy mô vừa và nhỏ như hộ nông dân hoặc kho vựa.
2. Sử dụng máy phát ethylene: máy phát được đặt trong buồng kín, chất đốt (cồn) được đổ vào trên đỉnh thiết bị, máy vận hành đến nhiệt độ thích hợp sản sinh khí ethylene kích thích quá trình chín. Phương pháp này cần trang bị máy, tính toán thiết kế kho vận hành
Độ chín sinh lý của quả khi thu hoạch là rất quan trọng khi sử dụng phương pháp rấm chín trái này, trái sầu riêng cần phải thu hoạch khi độ chín sinh lý khoảng 80 - 85%. Tùy theo giống mà xác định độ chín sinh lý nhưng thường dựa vào hình dạng màu sắc bên ngoài: cuống dẻo, gai nở, rãnh gai màu nâu, phân tầng cuống rõ ràng hay số ngày sau nở hoa ví dụ như giống Ri 6 là 95 – 100 ngày sau nở hoa, …
Về nguồn ethylen ngoại sinh thì có thể sử dụng khí ethylene thương mại được chứa trong bình trụ để rấm chín quả với lượng lớn. Khí ethylene được tiêm vào phòng làm chín có thiết bị kết nối với phòng làm chín kiểm soát thời gian và nồng độ cẩn thận thông qua màn hình hạn chế thất thoát khí đến mức thấp nhất. Ngoài ra, còn có 02 phương pháp tạo khí ethylen: tạo ra từ quá trình kiềm hoá ethephon và tạo ra từ máy phát.
1. Quá trình kiềm hoá ethephon: dùng dung dịch NaOH cho phản ứng với ethephon 48% để phóng thích ethylene và dẫn vào buồng kín chứa quả. Với phương pháp đơn giản này có thể thực hiện với quy mô vừa và nhỏ như hộ nông dân hoặc kho vựa.
2. Sử dụng máy phát ethylene: máy phát được đặt trong buồng kín, chất đốt (cồn) được đổ vào trên đỉnh thiết bị, máy vận hành đến nhiệt độ thích hợp sản sinh khí ethylene kích thích quá trình chín. Phương pháp này cần trang bị máy, tính toán thiết kế kho vận hành
Độ chín sinh lý của quả khi thu hoạch là rất quan trọng khi sử dụng phương pháp rấm chín trái này, trái sầu riêng cần phải thu hoạch khi độ chín sinh lý khoảng 80 - 85%. Tùy theo giống mà xác định độ chín sinh lý nhưng thường dựa vào hình dạng màu sắc bên ngoài: cuống dẻo, gai nở, rãnh gai màu nâu, phân tầng cuống rõ ràng hay số ngày sau nở hoa ví dụ như giống Ri 6 là 95 – 100 ngày sau nở hoa, …
Tác giả bài viết: ThS. Dương Thị Cẩm Nhung
Nguồn tin: Phòng KH&HTQT - SOFRI
Các tin khác
LIÊN KẾT
Liên kết website
Thống kê truy cập
- Tổng lượt truy cập2,324,985
- Đang truy cập26
- Hôm nay3,311
- Tháng hiện tại53,643