Tiến sĩ Lương Ngọc Trung Lập - Phó trưởng Bộ môn Nghiên cứu thị trường, Viện Cây ăn quả miền Nam: Xuất khẩu rau quả tăng trưởng ấn tượng

Là người chuyên nghiên cứu về thị trường XK rau quả, TS. Lương Ngọc Trung Lập, Phó trưởng Bộ môn Nghiên cứu thị trường (Viện Cây ăn quả miền Nam) nhận định:

XK rau quả Việt Nam trong những tháng đầu năm 2015 tiếp tục có bước tăng trưởng khá ấn tượng (mạnh), mặc dù có từng thời điểm, XK rau quả sang thị trường chủ lực Trung Quốc bị ùn tắc do sản lượng cung ứng quá nhiều. Theo đó, 5 tháng đầu năm 2015, kim ngạch XK rau quả Việt Nam đạt 592 triệu USD, tăng 26,4% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, XK trái cây đạt 358 triệu USD (chiếm 60,4% tổng giá trị XK rau quả).

Hầu hết các thị trường XK quan trọng của rau quả Việt Nam đều có mức tăng trưởng khá. Trung Quốc vẫn đứng vững là thị trường nhập khẩu rau quả của Việt Nam (chiếm 37,6% tổng thị phần XK rau quả Việt Nam). Kim ngạch XK rau quả sang thị trường này đạt 226 triệu USD, tăng 34,2% so với cùng kỳ năm 2014. Các thị trường XK rau quả chính yếu: Nhật Bản đạt 40 triệu USD (tăng 5,1%), Hàn Quốc là 30,1 triệu USD (tăng 52,1%), Mỹ đạt 25 triệu USD (tăng 3,2%). Một số thị trường có mức tăng trưởng vượt bật là: Hồng Kông (tăng 198%), Ai Cập (tăng 108,2%), Ấn Độ (tăng 132%), Anh (38,2%), Thổ Nhĩ Kỳ (tăng 895%).

* Phóng viên: Đâu là loại trái cây có tốc độ tăng trưởng XK nhanh và có tiềm năng nhất trong thời gian gần đây. Vì sao?

TS. Lương Ngọc Trung Lập: Các mặt hàng trái cây XK chủ yếu của nước ta trong 5 tháng năm 2015 là thanh long đạt 234 triệu USD (tăng 61,2% so với cùng kỳ), nhãn 26,3 triệu USD (tăng 1002%). Hiện nay, nhãn trở thành mặt hàng xuất khẩu tiềm năng của Việt Nam. Măng cụt đạt 23,1 triệu USD (tăng 225%), Xoài đạt 17,8 triệu USD (tăng 121%), Sầu riêng đạt 5,6 triệu USD (tăng 762%), chôm chôm đạt 3,2 triệu USD (tăng 2,4%) và Mít đạt 2,6 triệu USD (tăng 687%).

Nguyên nhân đạt mức tăng trưởng cao là do nhu cầu tiêu dùng trái cây tươi tăng cao ở nhiều thị trường chủ lực tăng mạnh, nhiều đơn hàng đã được ký kết với số lượng lớn, chất lượng trái cây được cải thiện thông qua việc áp dụng các tiêu chuẩn VietGAP/ GlobalGAP.

* Phóng viên: Vậy, khó khăn, tồn tại của XK trái cây hiện nay là gì, thưa Tiến sĩ?

TS. Lương Ngọc Trung Lập: Dự báo XK rau quả của nước ta sẽ tăng mạnh vào các tháng tới đây. Đây là cơ hội để gia tăng thị phần rau quả Việt Nam tại các thị trường XK là rất lớn do nhu cầu đang tăng mạnh và hàng loạt trái cây của ĐBSCL bước vào mùa thu hoạch rộ như: Thanh long, chôm chôm, nhãn, sầu riêng, măng cụt… Ngoài ra, nhiều chủng loại trái cây như vải, xoài, nhãn, thanh long… của nước ta được nhều thị trường khó tính như Mỹ, Nhật, Úc… mở cửa và cấp phép được nhập khẩu.

Tuy nhiên khó khăn hiện nay là chất lượng không ổn định, dù thâm nhập thành công vào các thị trường khó tính nhưng sản lượng XK còn ít, chủ yếu là thăm dò thị trường, chi phí vận chuyển cao nên giá bán cao (do chủ yếu XK là trái cây tươi nên vận chuyển bằng máy bay), khó cạnh tranh. Trái cây Việt chưa xây dựng thương hiệu tại một số thị trường XK chủ lực cho một số chủng loại trái cây chính.

* Phóng viên: Để XK rau quả nói chung, trái cây nói riêng ổn định, cần phải làm gì?

TS. Lương Ngọc Trung Lập: Tiếp tục mở cửa thị trường nhập khẩu cho các chủng loại trái cây tiếp theo: Vú sữa, xoài, nhãn, chôm chôm… cải thiện chuỗi cung ứng XK, doanh nghiệp XK cần liên kết với các hợp tác xã, tổ hợp tác trái cây để tạo nguồn nguyên liệu ổn định; đẩy mạnh nâng cao chất lượng trái cây thông qua việc áp dụng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP/GlobalGAP; sản xuất rải vụ trái cây để tăng khả năng cạnh tranh với các nước có sản xuất cùng ngành hàng như: Thái Lan, Malaysia, Đài loan (Trung Quốc)… trên thị trường XK; xây dựng thương hiệu một số trái cây cho các thị trường XK chính yếu…

* Phóng viên: Xin cảm ơn Tiến sĩ!