Khí ôzôn và tác hại đối với cây trồng

Ôzôn chiếm một lượng rất nhỏ trong tầng đối lưu (200 phần tỷ). Ôzôn được hình thành tại mặt đất thông qua phản ứng giữa ánh sáng mặt trời và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi và nitơ oxít (NOx), một trong số đó được hình thành bởi các hoạt động của con người như khí thải ô tô, các khu công nghiệp,… Trong khi ôzôn ở tầng bình lưu vô cùng quan trọng với sự sống trái đất, ôzôn mặt đất lại là một thành phần của khói bụi đô thị, và có thể gây thiệt hại một số cây trồng, và có thể có hại cho sức khỏe con người.

Ôzôn đi vào lá thông qua khí khổng trong quá trình trao đổi khí. Là một chất oxy hóa mạnh, ôzôn (hoặc các sản phẩm thứ cấp do quá trình oxy hóa bởi ôzôn) gây ra một số loại triệu chứng bao gồm úa và hoại tử lá. Trên đồng, rất khó để phân biệt được lá bị úa hay hoại tử là do ôzôn hay do sự lão hóa bình thường. Tuy nhiên, một số triệu chứng đặc trưng do ôzôn gây ra là: các vệt (các đốm màu sáng bất dạng có đường kính nhỏ hơn 1 mm), các vùng (các vùng sắc tố có đường kính khoảng 2-4 mm sẫm màu), vệt màu đỏ đồng hoặc đỏ... Triệu chứng do ôzôn thường xuất hiện ở giữa các gân ở bề mặt trên của lá già hoặc lá trưởng thành, nhưng đôi khi triệu chứng cũng xuất hiện trên cả 2 mặt của lá. Loại triệu chứng và mức độ nghiêm trọng của tổn thương phụ thuộc vào một số yếu tố như thời gian và nồng độ tiếp xúc với ôzôn, điều kiện thời tiết và chủng loại cây trồng. Với việc phơi nhiễm với ôzôn lâu dài, các triệu chứng ban đầu (vệt, lốm đốm, đỏ đồng hoặc đỏ) dần dần bị che khuất bởi sự úa vàng và hoại tử.

Những tác hại của ôzôn đối với cây trồng: (1) Gây tổn thương lá. (2) Làm giảm sự sinh trưởng. (3) Làm giảm năng suất và chất lượng. (4) Làm giảm hiệu quả của phân bón. (5) Làm giảm sự chống chịu đối với hạn hán. (6) Làm giảm sự cố định đạm của cây họ đậu. (7) Ảnh hưởng đến một số loại dịch hại: Sự gia tăng tốc độ sinh sản của nhện hại có thể làm gia tăng tính kháng thuốc.